نیتریت سدیم، یک نمک سدیم معدنی است. از این ماده به عنوان نگهدارنده مواد غذایی و پادزهر برای مسمومیت همراه با سیانید استفاده می‌شود. بعلاوه از آن به عنوان یک نگهدارنده مواد غذایی ضد میکروبی، عامل ضد فشار خون و آنتی اکسیدان غذایی نیز استفاده می‌کنند. نیتریت سدیم برای محیط زیست مضر و تا حدودی سمی بوده و به عنوان مواد نگهدارنده و همچنین در ساخت مواد شیمیایی دیگر کاربرد بالایی دارد.
کاربرد نیتریت سدیم
کاربرد اصلی نیتریت سدیم برای تولید صنعتی ترکیبات ارگانونیتروژن است. ارگانونیتروژن برای تبدیل آمین‌ها به ترکیبات دیازو به کار می‌رود که آن نیز پیش سازهای کلیدی بسیاری از رنگ ها مانند رنگ های دیازو می‌باشد. این ماده شیمیایی در انواع کاربردهای متالورژی، برای فسفات کردن و دتین کردن استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک بازدارنده موثر خوردگی به کار رفته و به عنوان یک افزودنی در گریس‌های صنعتی نیز کاربرد دارد. از این ماده به صورت محلول، در سیستم های خنک کننده بسته و در حالت مذاب به عنوان یک محیط انتقال حرارت استفاده می‌شود.
همچنین می توان از آن برای نگهداری خودرو، کنترل بیماری حیوانات و به عنوان بخشی از درمان، در موارد شدید مسمومیت با سیانید استفاده کرد.
موارد استفاده از نیتریت سدیم و عوارض آن
در اوایل دهه 1900، استفاده از نیتریت سدیم به عنوان یک افزودنی در غذا استفاده گردید. این ماده باید به مقدار استاندارد در غذاها اضافه می‌شد. طبق تحقیقاتی که به عمل آمده بود، مشخص شد این ماده، به گوشت، طعم و رنگ داده و از اکسیداسیون لیپیدها که منجر به ترشیدگی می‌شود، جلوگیری می‌نماید. این ماده در استفاده با درجات متفاوتی، سبب جلوگیری و کنترل رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا می‌گردد.
استفاده از نیتریت سدیم برای نگهداری گوشت به مدت طولانی بسیار کاربردی است و همچنین رنگ و طعم مطلوب را به آن بهبود بخشیده و سبب ایمنی در مواد غذایی می‌شود. اما بعضی از محققین بر این دیدگاه که این ماده در مواد غذایی تاثیر منفی گذاشته و سبب بوتولیسم و اثرات سرطان‌زایی احتمالی می‌گردد، نظر داده‌اند.
استفاده از این ماده برای افرادی تا دوز بخصوصی، سبب ایجاد اختلال در عملکرد گلبول‌های قرمز بدن می‌گردد. این وضعیت خطرناک و کشنده، متهموگلوبینمی نامیده می‌شود.
نیتریت سدیم برای سرعت بخشیدن به پخت گوشت و همچنین ایجاد رنگ صورتی به مواد غذایی اضافه می‌گردد. نیتریت با میوگلوبین گوشت واکنش داده و باعث تغییر رنگ می‌شود. ابتدا به نیتروزومیوگلوبین (قرمز روشن)، سپس در حرارت دادن به نیتروزوهموکروم (رنگدانه صورتی) تبدیل می‌گردد.
یعنی هنگامی که نیتریت سدیم به نمک اضافه می‌شود، گوشت به رنگ قرمز درآمده و سپس صورتی رنگ شده که اکثرا برای گوشت‌های پخته شده مانند ژامبون، بیکن، هات داگ و بولونیا مصرف می‌گردد.
لازم به ذکر است که در فرآوری گوشت، نیتریت سدیم هرگز به صورت خالص استفاده نمی‌گردد، بلکه آن را با نمک معمولی مخلوط کرده و سپس مورد استفاده واقع می‌گیرد. این مخلوط با نام‌های نمک نیتریت، نمک پخت یا نمک نیتریت دار شناخته شده است. در اروپا، دوز مناسب نمک نیتریت برای استفاده 99.1٪ تا 99.5٪ و نمک معمولی بین 0.5٪ تا 0.9٪ است.
سایر افزودنی های غذایی (مانند لاکتات و سوربات) محافظت مشابهی در برابر باکتری ها ایجاد می‌کنند، اما رنگ صورتی مورد نظر را ارائه نمی‌دهند.
سایر استفاده‌ها
- قابل استفاده در ساخت چسب
- ساخت ضدیخ
- مورد استفاده در پاک کننده‌ها و شوینده‌ها
- قابل استفاده در ضدعفونی کننده‌ها
- به عنوان افزودنی مواد ساختمانی
- قابل استفاده به عنوان بازدارنده های خوردگی
- دارای کاربرد در مواد شیمیایی آزمایشگاهی، روان کننده ها
- قابل استفاده در ساخت آفت‌کش‌های غیرکشاورزی
- مورد استفاده درعوامل اکسیدکننده
- قابل استفاده در مواد دارویی، عوامل احیا، پایدارکننده ها
- دارای کاربرد در صنعت لاستیک و تولید رابرها
- دارای کاربرد در تصفیه پساب، کنترل بو و جلوگیری از رشد باکتری
نیتریت سدیم در بخش دارویی
نیتریت سدیم مزایای بسیاری برای انسان ها دارد این ماده کمک بسیاری در تنظیم فشار خون بهبود عوامل بیماری زا در روده، سرعت بخشیدن به بهبود زخم ها و… می کند.
از نیترات سدیم در حوزه پزشکی به صورت وریدی استفاه می گردد. طریقه مصرف و میزان دوز آن در بزرگسالان 10 میلی‌لیتر (300 میلی‌گرم) نیتریت سدیم (سرعت 5/2 تا 5 میلی‌لیتر در دقیقه) باید به صورت داخل وریدی و بلافاصله پس از آن 50 میلی‌لیتر (5/12 گرم) تیوسولفات سدیم (میزان 5 میلی‌لیتر در دقیقه) تزریق شود.
در افراد مسن تر (بالای 65 سال) نیازی به تنظیم دوز خاصی نیست. بعلاوه در نوزادان و نوجوانان (0 تا 18 سال)، 0.2 میلی‌لیتر بر کیلوگرم، نباید از 10 میلی‌لیتر تجاوز کند. تزریق داخل وریدی، بلافاصله پس از آن 1 میلی‌لیتر بر هر کیلوگرم وزن بدن، نباید از 50 میلی‌لیتر در کل دوز تجاوز نکند.
نارسایی کلیه و کبد
اگر چه ایمنی و اثربخشی نیتریت سدیم در بیماران مبتلا به نارسایی‌های کلیوی و کبدی مورد مطالعه قرار نگرفته است، نیتریت سدیم به عنوان درمان اورژانسی فقط در شرایط حاد تجویز می‌شود و در این بیماران نیازی به تنظیم دوز نیست.
ناگفته نماند مسمومیت با سیانید ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض دود ناشی از آتش سوزی این ماده در فضای بسته، استنشاق یا بلع ایجاد شود.
خطر مسمومیت با نیتریت
بلع تصادفی نیتریت سدیم بصورت بسیار نادر اتفاق می‌افتد. مسمومیت‌ها به احتمال زیاد در اثر بلع عمدی رخ می‌دهد، هر چه میزان بلع آن بیشتر باشد احتمال بقا کمتر است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که نزدیک به 15 درصد از موارد مسمومیت با نیتریت‌ها از سال 2018 به مرگ ختم شده‌اند و 88 درصد از افراد نیاز به مراقبت در مراکز درمانی دارند.
علائم مسمومیت با نیتریت سدیم
نیتریت سدیم می‌تواند باعث متهموگلوبینمی شود. علائم و نشانه های این بیماری عبارتند از:
- سردرد
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- ضربان قلب سریع
- خستگی
- گیجی
- از دست دادن هوشیاری
تولید نیتریت سدیم
در فرآیند تولید نیتریت سدیم محلول‌های قلیایی مانند محلول های هیدروکسید سدیم یا کربنات استفاده می‌شود. در این فرآیند، نیتریت سدیم با درجه بالایی از خلوص و همچنین با صرفه اقتصادی بالا قابل تولید است.
تولید صنعتی این ماده دارای دو روش می باشد:
روش معمول برای تولید سدیم نیتریت استفاده از اکسید نیتروژن در محلول آبی قلیایی و اضافه کردن کاتالیست به آن است. شرایط واکنش بستگی به این دارد که از اکسید نیتروژن در کدام مرتبه از اکسید‌شدگی استفاده گردد.
در روش دیگر این ماده با کاهش نمک های نیترات تولید می‌شود. کاهش نمک های نیتریت سدیم با قرار گرفتن آن در معرض حرارت، نور، تابش یونیزه، فلزات، هیدروژن و الکترولیت انجام می‌شود. از ذوب شده نیترات سدیم به عنوان نمک کاهش یافته و از سرب به عنوان عامل اکسید شونده استفاده می‌کنند. البته در روشی مدرن تر از ضایعات آهن به عنوان عامل اکسید شونده برای انجام واکنش کاهش نیترات به کارمی رود.
بازار جهانی نیتریت سدیم
تقاضای فزاینده نیتریت سدیم، به دلیل استفاده در انواع کاربردها و تولیدات به رشد بازار نیتریت سدیم به ویژه در اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند و آرژانتین کمک فزاینده ای کرده است. این ماده به عنوان یک نگهدارنده به ویژه در صنعت فرآوری گوشت استفاده می‌شود، زیرا به عنوان یک تثبیت کننده رنگ عمل کرده و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری کرده و گوشت را برای استفاده بی‌خطر می‌نماید.
همچنین از این ماده به دلیل استفاده از آن در صنعت داروسازی، تقاضا برای نیتریت سدیم را در طول سال‌ها افزایش داده و در نتیجه فروش بالای آن را به دنبال داشته است. جدیدترین کاربرد آن برای درمان آسیب ریه ناشی از کرونا ویروس بود که روندها و فرصت‌های کلیدی بازار نیتریت سدیم را تسریع می‌کند. همه‌گیری COVID-19 تقاضا برای این ماده را افزایش داد زیرا تحقیقات و توسعه استفاده نوآورانه از آن را در درمان آسیب‌های ریوی ناشی از ویروس کرونا پیشنهاد می‌کرد. این امر استفاده از محصول را در صنعت داروسازی افزایش داده است و روندهای آتی بازار این محصول را هدایت می‌کند
ارزش بازار جهانی نیتریت سدیم 401.76 میلیون دلار در سال 2022 است و انتظار می‌رود در دوره پیش‌بینی با CAGR 4.3 درصد رشد کند. انتظار می‌رود روندهای آتی بازار این ماده ناشی از افزایش تقاضا برای این ماده در کاربردهای پخت گوشت باشد که به نوبه خود فروش این محصول را افزایش داده است و همچنین روندها و فرصت های کلیدی بازار این ماده را افزایش می‌دهد.
با توجه به بررسی های انجام شده که این ماده در سال 2032 با 4.3% کاگر در حدود 612.09 میلیون دلار برآورد شده است. علاوه بر این، افزایش تقاضا برای نیتریت سدیم در صنایع مختلفی از جمله آشامیدنی و نساجی استفاده می‌شود.
خرید نیتریت سدیم
هوبارت شیمی از مجموعه‌های معتبر بازار شیمیایی در خاورمیانه بوده که در تولید و صادرات انواع مواد شیمیایی از جمله نیتریت سدیم فعال است. از دیگر محصولات مجموعه هوبارت می‌توان به اکسیدآلومینیوم، اسید آسکوربیک، رزین سختی گیر و… اشاره کرد که هر کدام از این محصولات با فرایندهای تولیدی خاص به صورت خالص تولید می‌شود.
این مجموعه همراه با متخصصان و کارشناسان به صورت 24 ساعته در خدمت خریداران عزیز می‌باشد. در صورت درخواست می‌توانید با شماره موجود در صفحه تماس با ما ارتباط برقرار کنید. همکاران ما در پشتیبانی با ارائه مشاوره‌های رایگان در تهیه و میزان خلوص ماده مورد نظر، شما را راهنمایی خواهند کرد.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.