بی کربنات آمونیوم در آب محلول بوده اما در حلالهای آلی مانند متانول، دی اتیلن اتر، هیدروکربن ها نامحلول میباشد. همچنین با گذشت زمان، حتی در دماهای پایین، به آرامی تجزیه شده و گاز آمونیاک آزاد میکند که بوی قوی و تندی به نمک میدهد. تجزیه این محلول در دماهای بالا سریعتر اتفاق میافتد.
بی کربنات آمونیوم چیست؟
بی کربنات آمونیوم به عنوان یک عامل افزایش دهنده در محصولاتی مانند کلوچه و کراکر و سایر کاربردهای مشابه در صنایع غذایی استفاده میشود. در مقایسه با جوش شیرین، این ماده بر طعم محصولات پخته شده تأثیر نمیگذارد. همچنین میتواند در ساخت پلاستیک، لاستیک و به عنوان بازدارنده آتش استفاده گردد. در صنعت کود، بی کربنات آمونیوم به عنوان یک منبع ارزان قیمت محصوب می شود.
کاربردهای بی کربنات آمونیوم
به طور معمول، قبل از استفاده از این محصول در تولید مواد خشک باید با مواد مایع مخلوط گشته تا از حل شدن آن، قبل از ترکیب شدن در مخلوط خشک، اطمینان حاصل شود. این ماده در برخی از فرمولها در ترکیب با 30-50 درصد جوش شیرین استفاده میشود.
بی کربنات آمونیوم به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد تنظیم کننده و تثبیت کننده اسید، مادهای است که، در صنعت نانوایی به طور گسترده ترجیح داده می شود. این ماده به عنوان یک عامل تخمیر کننده در غذاهای فرآوری شده عمل میکند. به عبارت دیگر، گاز را در محصولات پخته آزاد کرده تا بافتی سبک ایجاد کند و همچنین سبب افزایش حجم خمیر میگردد.
این ماده به دلیل خاصیت تثبیت کنندگی که دارد خواص فیزیکی و شیمیایی استثنایی را در غذا حفظ میکند. کنترل یا اصلاح اسیدیته یا قلیایی بودن یک محصول غذایی، غذا را در حالت همگن حفظ نموده بدون اینکه بر pH محصولات پخته شده به عنوان تنظیم کننده اسیدیته تأثیر بگذارد. لازم به ذکر است که این ماده هیچ گونه طعم و مزه خاصی در غذاها باقی نمیگذارد و با رعایت استانداردهای کیفیت بالا به عنوان یک عامل پخت بسیار مؤثر عمل مینماید.
کربنات آمونیوم از رده مواد تخمیر کننده مدرن چون جوش شیرین و بیکینگ پودر است. علاوه بر این، از آن به عنوان یک ماده قیآور و یک ماده فعال در برخی از شربتهای سرفه که برای تسکین علائم برونشیت تولید شدهاند، استفاده میشود. ناگفته نماند که از این ماده به عنوان یک عنصر در برخی از محصولات تنباکوی بدون دود نیز استفاده میشود.
مزایای استفاده از بی کربنات آمونیوم در محصولات پخته شده
این ماده بر روی PH محصولات پخته شده تأثیری ندارد. این ماده در محصولات پخته شده با رطوبت بالا (بیش از 5٪)، ممکن است منجر به ایجاد طعم آمونیاکی گشته به همین دلیل است که برای محصولات کم رطوبت مانند بیسکویت، کراکر، کلوچه و مخروط وافل بسیار مناسب است.
تاریخچه پیدایش بی کربنات آمونیوم
از لحاظ تاریخی، بی کربنات آمونیوم در شمال اروپا از تقطیر خشک مو، شاخ یا سایر مواد آلی نیتروژندار تولید میشد. اما امروزه به صورت تجاری با حل کردن دی اکسید کربن در آمونیاک تولید میگردد.
NH 4 OH + CO 2 → NH 4 HCO 3
بازار جهانی بی کربنات آمونیوم
بی کربنات آمونیوم نقش مهمی در بافت ساختاری انواع نان دارد و برای محصولات کم رطوبت مانند بیسکویت، کراکر، کلوچه، مخروط وافل، پاستا و محصولات لبنی منجمد مناسب است. تخمین زده میشود که بیکربنات آمونیوم در آینده نزدیک، تقاضای قابلتوجهی از سوی صنعت غذا و نوشیدنی را دریافت خواهد کرد، امکان دارد در فرایند تولید بسیاری از مواد غذایی چون برخی نانهای تخت، کلوچه دانمارکی، انواع بیسکویتها و.. به جای بیکینگ پودر مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین برآورد شده که تا سال 2030 از بی کربنات آمونیوم به عنوان یک عامل دمنده در ساخت پلیمرها و در کاربردهای اطفاء حریق استفاده شود.
با توجه به بررسیهای انجام شده ثابت شده که تولید این ماده نیز از تعطیلی بازار کار در ایام کووید-19 درامان نمانده و سبب کمبود آن در بازار گردیده است. بازار جهانی این محصول را میتوان به مواد غذایی و نوشیدنی، داروسازی، کشاورزی، لاستیک، نساجی و چرم و… تقسیم کرد که شامل کپسولهای آتش نشانی و سرامیک نیز میشود.
مناطق اصلی تقاضا برای این ماده در طول دوره پیش بینی در صنعت نساجی، برای روغن زدایی، در صنعت لاستیک برای بادکردن و دباغی چرم بوده است.
تقاضا برای این محصول، در بخش کشاورزی برای فرمولاسیون کود در دهه گذشته به طور قابل توجهی بالا بوده و طبق برآورد انجام شده در آینده نزدیک با سرعت متوسطی افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که آمریکای شمالی بازار کلیدی بی کربنات آمونیوم را در دست دارد.
اما تخمینهای به ثمر رسیده حاکی از این است که آسیا و اقیانوسیه در طول دوره پیشبینی، بازار جهانی این محصول را رهبری کند. موقعیت پیشرو چین در تولید و مصرف بی کربنات آمونیوم احتمالاً به سهم قابل توجهی در بازار منطقه تا سال 2030 کمک خواهد کرد.
طبق یک مطالعه جدید، انتظار میرود بازار جهانی این ماده در پنج سال آینده با CAGR تقریباً 6.8 درصد رشد کرده و در سال 2026 به 970 میلیون دلار آمریکا برسد.
تولید بی کربنات آمونیوم
امروزه تولید این ماده به صورت گسترده از ترکیب دی اکسید کربن و آمونیاک طبق فرمول زیر می باشد:
CO 2 + NH 3 + H 2 O → (NH 4 )HCO 3
از آنجایی که بی کربنات آمونیوم از نظر حرارتی ناپایدار بوده، محلول باید در واکنش سرد نگه داشته شود، تا اجازه دهد ماده به صورت جامد رسوب کند. در سال 1997 حدود 100000 تن از این طریق تولید شد .
روش دیگر برای تولید بی کربنات آمونیوم، استفاده از گاز دودکش و دستگاه آن است. بدین صورت که کمی گاز دودکش با غلظت دی اکسید کربن حدود 8٪ تا 15٪ (حجم) جمع آوری کرده (دمای گاز دودکش باید در حدود 50 درجه سانتیگراد یا کمتر از آن کاهش یابد) لازم است این کار با دستگاه خنک کننده هوا انجام بگیرد. گاز دودکش به حدود 0.4 تا حدود 1.2 مگاپاسکال رسیده و در نهایت اجازه میدهد تا گاز دودکش با آمونیاک مایع واکنش داده و بی کربنات آمونیوم تولید نماید. دستگاه تهیه بی کربنات آمونیوم با گاز دودکش، شامل دستگاه جمعآوری گاز دودکش، دستگاه خنککننده هوا، دستگاه ذخیرهسازی و فشارآور گاز و دستگاه سنتز بیکربنات آمونیوم است.
نمک هارتشورن
ترکیبات حاوی کربنات آمونیوم از دیرباز شناخته شده است.این ترکیبات قبلا به صورت تجاری تولید میشده و از آنها به نام سال فرار یا نمک هارتشورن اسم میبردند. این ماده از تقطیر خشک مواد آلی نیتروژن دار مانند مو، شاخ، چرم به دست میآمد. علاوه بر بی کربنات آمونیوم، این ماده حاوی کاربامات آمونیوم (NH 4 CO 2 NH 2 ) و کربنات آمونیوم ((NH 4 ) 2 CO 3 نیز است. که گاهی به آن سسکوئی کربنات آمونیوم نیز میگویند.
ایمنی
این محصول یک عامل تحریک کننده برای پوست ، چشم و سیستم تنفسی است. اثرات کوتاه مدت آن بر سلامتی ممکن است بلافاصله یا اندکی پس از قرار گرفتن در معرض بی کربنات آمونیوم رخ دهد. تنفس این ماده میتواند بینی، گلو و ریهها را تحریک کرده و باعث سرفه، خس خس سینه ویا تنگی نفس گردد. همچنین مواجهه مکرر با این ماده ممکن است باعث ایجاد برونشیت همراه با سرفه گردد. تاثیر زیان آور این محصول بر سلامتی، ممکن است مدتی پس از قرار گرفتن در معرض آن رخ دهد و میتواند ماه ها یا سالها ادامه یابد.
در صورت امکان، عملیات باید محصور باشد و استفاده از تهویه خروجی موضعی در محل انتشار مواد شیمیایی توصیه میشود. اگر در محل مورد نظر از تهویه استفاده نمیگردد استفاده از ماسک تنفسی ضروری است.
این نکته فراموش نشود که صورت کار با این مواد، لباس کار محافظ پوشیده و پس از اتمام کار لباسها را عوض کرده بلافاصله آنها را شسستشو دهید.
ذخیره بی کربنات آمونیوم
نحوه ذخیره این ماده بهتر است در ظروف در بسته و در مکانهای سرد باشد. برای محدود کردن گاز آمونیاک آزاد شده، میتوانید بیکربنات آمونیوم را در یک کیسه قابل آب بندی نگهداری کنید، که آن نیز میتواند در یک ظرف دیگر قرار گیرد. از نگهداری این ترکیب در نزدیکی هر چیزی که دارای مس یا آلیاژ مس است و همچنین کابینت اسید خودداری کنید.
از آنجایی که این ماده با حرارت دادن، به آسانی به آمونیاک گازی و دی اکسید کربن تجزیه میشود، به عنوان یک عامل تخمیر کننده استفاده می شود.
لازم به ذکر است که گفته شود نمونههای تجاری با برچسب کربنات آمونیوم دیگر حاوی این ترکیب نیستند، بلکه مخلوطی هستند که محتوای آمونیاک مشابهی دارند و میبایست در دمای پایین تر از 15 درجه سانتی گراد نگهداری گردند.
خرید بی کربنات آمونیوم
مجموعه هوبارت شیمی از شرکتهای به نام و محبوب بازار مواد شیمیایی در ایران و خاورمیانه بوده که به جرات میتوان گفت این محبوبیت به دلیل تهیه و عرضه انواع محصولات شیمی مرغوب، بدون ناخالصی و مطابق با درخواست خریداران عزیز میباشد. مجموعه هوبارت شیمی با داشتن محصولاتی مانند نیتریت سدیم، هیدروکسید پتاسیم، مورفولین و… از شرکتهایی است که با داشتن متخصصان و کارشناسان مجرب و بروز در زمینه مشاوره برای تهیه محصول توانایی ارائه پشتیبانی به صورت 24 ساعته را دارا میباشد.
خریداران محترم در صورت نیاز در هر ساعتی از شبانه روز برای تهیه محصول مورد نظر خود میتوانند با ما تماس حاصل نمایند، ما با نهایت جدیت و تلاش خود در خدمت مردم عزیز هستیم تا خرید مورد نظر خود را در کمال اطمینان انجام دهند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.